Yaşlılık Geriatri
Yaşlılık (geriatri)İnsanoğlu doğduğu andan itibaren yaşlanmaktadır. Her geçen yaşam süresi yaşın ilerlemesi demektir.
Yaşlılık sınırı kronolojik olarak ( takvim yaşı)
genellikle 65 yıl olarak kabul edilmiştir.Yanlız unutulmamalıdır ki
takvim yaşı olarak aynı yaşlarda olan insanların sağlık durumları
birbirilerinden kesinlikle farklı olabilmektedir. Doktorun 65 yaş ve
üzerindeki kişiyi fiziksel muayenesi dışında değerlendiririkensosyal
ve fonksiyonel durumunu dikkate alması gerekmektedir. Dünya sağlık
örgütününce yaşlılık kişinin çevreye uyum yeteneğinin azalması olarak
tanımlanmıştır.
65 yaş üstündeki yaşları da de sınıflarsak 65-74
erken yaşlılık , 75-84 yaşlar yaşlılık ve 85 yaşın üzeri de ileri
yaşlılık dönemleridir. İnsanoğlu için yaşamdaki en önemli hedef
doğumla başlayan ve yıllar boyu devam eden yaşamın her anının sağlıklı
bir şekilde devam ettirilmesidir. Yaşam süresinin uzaması tercih
edilen bir durum olmasına karşılık kişilerin ortalama yaşam süresinden
daha çok sağlıklı yaşam süresini hakettikleri gerçektir. Aktif
yaşlanma insan yaşamı boyunca yaşam kalitesini yükseltmek için gereken
fırsatların optimize edilmesi sürecidir.
Yaşam boyunca insanın fiziksel sosyal ve mental
açıdan iyi olma halinin sağlanması için mevcut potansiyallerinin
farkına varmasını ve yardıma gereksinim duyduğunda ise uygun koruma ve
bakımı sağlayarak ihtiyaçları istekleri ve kapasitelerine göre
topluma katılımlarının sağlanmasını hedeflenmektir. Yaşlılara uygulanan
egzersiz programlarının fiziksel uygunluğu çevikliği ve cevap hızını
geliştirme potansiyali vardır. Aynı zamanda kas kuvvetinin esnekliğin
kemik sağlığının kardiovasküler verespiratuar fonksiyonlarının ve
aktivite toleransınında gelişmesine yardım eder.
Tüm bunlara ilave olarak egzersizin yaşlıların
yaşam kalitesini ve kendini iyi hissetme duyusunu etkileyen sosyal ve
psikolojik yararlar sağladığı da gösterilmiştir. Yaşlılarda özellikle
inaktif olanlarda egzersiz programları daha uzun süreli eğitimi
kapsayacak şekilde düzenlenir. Düzenli egzersiz programlarına katılan
yaşlılar arasında yaşamı boyunca fiziksel olarak aktif
olanlardakikuvvet ve fonksiyonel kapasite artışı sedanter olanlara
göre daha hızlı ve kuvvetli olup aktif yaşam tarzı da korunur.
Yaşlılardafiziksiksel aktivite ve egzersizin
yararlarını maddeler halinde özetleyecek olursak Maksimum aerobik
kapasitenin ve istemli ventilasyonun artması Atım volümü ve
arteriovenöz oksijen farklılığının daha fazla olması
Kardiyovaskülerfonksiyonun gelişmesi ve hastalık riskinin azalması
Vasküler direncin düşmesi Kas kuvveti ve esnekliğin artması Kemik
kaybının azalması ve kemik mineral miktarının artmasına bağlı olarak
kırık riskinin önlenmesi Obesitenın azalması ve yağsız vücut kütlesinin
artması Gulukoz toleransının artması Yüksek yoğunluktaki
liporoteinartması ve lipit konsantrasyonlarının düşmesi Fiziksel
performans fonksiyonel kapasite ve psikomotor becerinin artması Beynin
oksijenlenmesi ve uyanıklığın artması sonucu zihinsel faaliyetlerin
artması Anksiyete ve depresyonun azalması ve uyku kalitesinin artması
Kendini iyi hissetme durumunun artması Yaşam süresinin uzaması ve
yaşam kalitesinin artması Kas ıskelet sisteminde Yaşlanma ile Oluşan
Değişiklikler Kas güçsüzlüğü hareketlerde yavaşlama ve kas
yorgunluğunun erken oluşması ile kendini göterennöromuskuler
performans yetersizliği yaşlanmanın önemli özelliklerinden biridir.
Seksenli yaşlarda kas gücü kas kütlesi genç erişkinlere göre % 40 -50
azalmaktadır. Kas dokusu azalırken yağ ve bağ dokusu artar. Fonksiyonel
olarak yaşlanmanın getirdiği en önemli değişiklillerdenbiriri kas
gücündeki azalmadır.
Bu azalma 3. Dekadda başlar 6. Ve 7. Dekadlarda
hızlanır. Her dekad için %8 oranında bir azalma olmaktadır. Yaşlı
bireylerin günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmek için harcadıkları
enerjinin maksimal kapasitelerine yakın olması nedeniyle travma
immobilizasyon akut ve kronik hastalıklar gibi durumlar fonksiyonel
kaybı hızlandırıp özürlülüğe neden olabilir. Yaşlanma sürecinde
eklemler ligamanlar ve kıkırdakta önemli değişikliler oluşur. Yaşlı
bireylerde eklem hareket açıklığı ve hareket hızı bu dokulardaki
değişikliklerden etkilenir.Intervertabral disklerde
kollajendejenerasyonu su içeriğinin azalması rijiditenin artması gibi
durumlar omurga hareketliliğinin azalmasına neden olur.
Bu Sayfa 131 Defa Görüntülenmiştir
Copyright © 2023 Kadıköy Fizik Tedavi - Dr. Nüzhet Doğan
IP 216.73.216.188